Η Ευρώπη κτίζεται μέσα από τις κρίσεις της. Αυτές άλλοτε οδηγούν σε ισχυρές συγκρούσεις ενώ άλλοτε ξεπερνιούνται με σχετική ευκολία. Οι προκλήσεις του άμεσου μέλλοντος, πηγή νέων εν δυνάμει κρίσεων, κινούνται σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούν, μια πολιτική ιδιότυπης λιτότητας με πολλές αντιφάσεις, οι διαφωνίες Βορά-Νότου που πυροδοτούν την οξύτητα, το μεταναστευτικό το οποίο αντιμετωπίζεται σπασμωδικά και χωρίς συνεννόηση κ.ά.Επιστέγασμα όλων αυτών είναι η άνοδος των Ευρωσκεπιτκιστών όπως και των ακροδεξιών πολιτικών δυνάμεων.
Τα δεδομένα της νέας περιόδου σκιαγραφούνται αρχικά στο νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (2021-27) και στις προσπάθειες της Επιτροπής με στόχο την επίτευξη ομοφωνίας σε θέματα έμμεσης φορολογίας. Και όλα αυτά συμπληρώνουν ένα πλαίσιο αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας που δίνεται από το «πακέτο των 6 μέτρων», του 2011 το πακέτο των 2 μέτρων του 2013, όπως και από το Δημοσιονομικό Σύμφωνο.
Το Σύμφωνο υπογράφηκε από τα 25 κράτη μέλη το 2012 ενώ επιδιώκεται η ενσωμάτωση των ουσιαστικών διατάξεων του Συμφώνου στο Δίκαιο της Ένωσης. Η όλη διαδικασία θα κλείσει με τη συζήτησή της στο Συμβούλιο και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα μέσα του 2019.
Ιδιαίτερα αυστηρό το εξεταζόμενο Σύμφωνο προβλέπει, εκτός των άλλων, ισοσκελισμένους κρατικούς προϋπολογισμούς (της γενικής κυβέρνησης) ή διαρθρωτικό έλλειμμα που δε θα υπερβαίνει το 1% του ΑΕΠ αν το χρέος του κράτους-μέλους είναι κάτω από το 60% του ΑΕΠ.
Από μόνα τους όλα τα ανωτέρω οδηγούν σε μια και μοναδική εξέλιξη: Τίθεται προοδευτικά σε εφαρμογή μια ιδιαίτερα αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία που συνοδεύεται με κυρώσεις-πρόστιμα, ενώ από την άλλη οι όποιες μακροοικονομικές ανισορροπίες που προκαλούνται από υπερπλεονάσματα αντιμετωπίζονται με σχετική επιείκεια.
Αναλυτικότερα ως προς τα υπερπελονάσματα, έχοντας υπόψη ότι τα εμπορικά υπερπλεονάσματα είναι το προϊόν της ανοιχτής αγοράς της ΕΕ, απ’ όπου αντλούν ιδιαίτερα πολλά οφέλη κάποια κράτη-μέλη ενώ άλλα συσσωρεύουν ζημίες, τότε μπορεί να προβλεφθεί μαζί με τις δεσμεύσεις του Δημοσιονομικού Συμφώνου το εξής:
Κράτη-μέλη που καταγράφουν υψηλά πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (π.χ. άνω του 4% του ΑΕΠ), θα τα μεταφέρουν στον προϋπολογισμό της ΕΕ.Αυτή εξέλιξη είναι απόλυτα συμβατή με τον κανονισμό 1176/11, που αποτελεί το ένα από τα έξι μέτρα του προαναφερθέντος πακέτου.
Πλην των ανωτέρω, προβληματισμό προκαλεί και η ιδιότυπη πολιτική λιτότητας που ακολουθείται. Αυτή επιδιώκοντας να περιορίσει τα ελλείμματα εύλογα μειώνει τις δημόσιες δαπάνες και την κατανάλωση.
Αν τα ανωτέρω δε αντισταθμιστούν από ένα άλλο μηχανισμό που να εξασφαλίζει ρευστότητα στην αγορά στη βραχυχρόνια περίοδοοδηγώντας σε άνοδο, εξαγωγές όπως και επενδύσεις, τότε ελλοχεύουν κίνδυνοι ικανοί να διαιωνίζουν τον φαύλο κύκλο της ύφεσης.
Οι ιδιωτικοποιήσεις, όπως και τα Κόκκινα Δάνεια δε λύνουν το πρόβλημα της ρευστότητας της αγοράς στη βραχυχρόνια περίοδο αλλά μεσοπρόθεσμα. Από την άλλη αν θέλει η Ένωση να τιμωρήσει κυβερνήσεις κρατών-μελών που εκτροχιάζουν τον κρατικό τους προϋπολογισμό αυτό μπορεί να το κάνει. Δεν ευθύνεται όμως η αγορά και οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις για τα λάθη των κυβερνήσεων τους.
*Δημοσιεύθηκε:
www.grtimes.gr/apopsi/arthra/ee-i-dynamiki-ton-neon-prokliseon-se-ena
